Rekenkameronderzoeken

Maak een analyse van het  schuldenprobleem en de risicogroepen
Maak een goede probleemanalyse van de schuldenproblematiek bij inwoners van de gemeente Venlo in relatie tot armoede in bredere zin. Bepaal kwetsbare doelgroepen en in te zetten instrumentarium, inclusief preventiemaatregelen en vroegsignalering.

We maken een analyse van de doelgroep en risicogroepen.
We onderzoeken daarvoor welke data we nodig hebben, in hoeverre we zelf over deze data beschikken of hoe we aan deze data kunnen komen (CBP, CBS).
We schaffen data aan, voor zover we deze zelf niet hebben (bijv. armoedemonitor CBS).
Vervolgens bepalen we welke doelgroepen we als kwetsbaar aanmerken en onderzoeken we welke instrumenten we kunnen inzetten om deze inwoners te ondersteunen.
We onderzoeken welke instrumenten we zelf in huis hebben en welke instrumenten we aanvullend nodig hebben. Wat we nodig hebben, schaffen we aan. 
Onder de instrumenten vallen ook preventie en vroegsignalering).

We hebben vastgesteld  dat huishoudens met kinderen die 18 jaar worden en werkenden met wisselende inkomsten het grootste risico lopen om in schulden te geraken. Kinderen die 18 jaar worden en gaan werken of stoppen met werken zijn life-events met een financieel risico. Met het preventieplan  (zie ook aanbeveling 16) richten we ons op deze life-events om schulden te voorkomen.

Het gemeentelijk beleid en de geboden dienstverlening worden vastgelegd in een door de raad vast te stellen aanpassing van het huidige beleidsplan
Gemeentelijk beleid en geboden diensten vastleggen in een verordening. Daarmee is duidelijk vastgelegd wat de gemeente de inwoners te bieden heeft en waartoe de gemeente zich verplicht.

We leggen in het najaar een addendum bij  beleidsplan  “Actief uit armoede en schulden;  Integrale aanpak 2019 – 2022” ter besluitvorming voor aan de raad. In het addendum brengen we het beleid in beeld op de onderdelen: preventie, signalering, curatie en nazorg. We leggen daarbij vast welke diensten we aan inwoners aanbieden. Daarvoor nemen we de gedragscode van de NVVK als uitgangspunt.
Daarnaast passen we de Beleidsregels schuldhulpverlening gemeente Venlo aan door de verschillende diensten waarop een inwoner aanspraak kan maken, vast te leggen in deze beleidsregels.

Het Addendum bij het beleidsplan actief uit armoede en schulden is op 19 augustus 2020 voor besluitvorming aan de raad aangeboden. Het presidium heeft de behandeling van het stuk doorgeschoven naar november. Het Addendum is op 25 november jl. vastgesteld.

De Beleidsregels  schuldhulpverlening zijn gereed.

Scherp samen met de uitvoering de doelen aan
Geformuleerde doelstellingen  van het reguliere schuldhulpverleningsbeleid, preventie en vroegsignalering, op systematische wijze vertalen in haalbare, concrete en meetbare doelen. Kwantificeer zoveel mogelijk de te verwachten effecten.

We onderscheiden de fases: preventie, signalering, curatie en nazorg. Per fase leggen we in het beleid vast wat we doen en met welk doel. We benoemen daarbij meetbare indicatoren.
De beleidsadviseur betrekt de klantadviseurs schuldhulpverlening bij de keuzes in wat we doen, het doel en het bepalen van indicatoren.

De klantadviseurs schuldhulpverlening worden betrokken bij alle beleidskeuzes.
We meten het effect van preventie en vroegsignalering door de gemiddelde schuldhoogte bij aanvang van een traject te registreren.  Bij effectief beleid daalt de gemiddelde schuldhoogte . Bij curatie moet 85% van de schuldhulptrajecten schuldenvrij worden afgesloten.

Zorg voor een goede bezetting
Zorg voor voldoende capaciteit en zoveel mogelijk continuïteit in de inzet voor zowel beleid als uitvoering van schuldhulpverlening.

We onderzoeken welke formatie gemeenten met een vergelijkbare omvang inzetten. We houden daarbij rekening met de diensten die we zelf uitvoeren en de diensten die we uitbesteden. We beoordelen in hoeverre de formatie bij schuldhulpverlening in Venlo overeenkomt met die van andere gemeenten.

Door verschillen in inrichting van het proces schuldhulpverlening tussen verschillende gemeenten , is het niet mogelijk de uitvoering in Venlo goed te vergelijken met andere gemeenten.
Het aantal inwoners dat een beroep doet op schuldhulpverlening kan ondersteund worden met de huidige formatie van 5,17 fte.

Verbind beleid en uitvoering
Maak een inhoudelijke verbinding tussen beleidsontwikkeling en beleidsuitvoering bij schuldhulpverlening. Door meer gestructureerde uitwisseling van informatie en regulier overleg kan het beleid tussentijds worden bijgestuurd en kan de nieuwe beleidsontwikkeling beter worden gevoed

Beleid en uitvoering evalueren jaarlijks de samenwerking. Daarbij beoordelen zij of de uitvoering aansluit bij de doelstellingen van het beleid.
Daarnaast wordt beoordeeld of het voldoende is dat de beleidsadviseur aansluit bij de teamoverleggen, haar werkplek zoekt bij het team en het team betrekt bij beleidsuitvoering en ontwikkelingen of dat er nog aanvullende acties nodig zijn.

Afstemming tussen beleid en uitvoering vindt plaats in het teamoverleg  schuldhulpverlening en in werkgroepen voor specifieke beleids- of uitvoeringsonderwerpen .
Vanwege het thuiswerken als gevolg van corona heeft de beleidsadviseur geen werkplek bij de klantadviseurs

Zorg voor meer structuur en aansturing van de uitvoering
Maak (tijdelijk) extra capaciteit beschikbaar voor nadere structurering van werkprocessen en teamopbouw en consistente aansturing van de uitvoering.

Het werkproces schuldhulpverlening in de Suite aanpassen.
Onderzoeken of het nodig is om te werken met een senior/meewerkend voorman.

Het werkproces is opnieuw ontworpen en verwerkt in de Suite.
Bij de huidige formatie van 4,17 fte klantadviseur schuldhulpverlening en 1 fte administratieve ondersteuning is een senior niet aan de orde. Dat kan anders zijn als we onderdelen van schuldhulp in eigen beheer uitvoeren.

Creëer beter zicht op (on)mogelijkheden van de klant aan de “voorkant”
Maak waar mogelijk gebruik van instrumenten die hun waarde (elders) hebben bewezen om “aan de voorkant” van het schuldhulpverleningstraject een goed beeld te krijgen van de mogelijkheden (leerbaarheid en zelfredzaamheid) van de klant (bijv. gebruik van Mesis).

We onderzoeken  welke screeningsinstrumenten in de markt beschikbaar zijn om de (on)mogelijkheden van de klant in beeld te brengen.  We onderzoek hoe andere gemeentes deze instrumenten waarderen. Vervolgens maken we een keuze voor een instrument.
We schaffen het instrument aan.
Het instrument is beschikbaar voor de klantadviseurs.

De screeningsinstrumenten zijn onderzocht. Ervaringen met de Mesis-toets zijn negatief. We hanteren een eigen ontwikkeld screeningsformulier. Dat formulier is beschikbaar, maar vraagt nog om een kleine doorontwikkeling.

Registreer belangrijke gegevens over de uitvoering
Investeer op korte termijn in betere registratie- en administratie systemen bij de gemeentelijke schuldhulpverlening, zodat meer zicht komt op zowel de omvang en aard van de schuldhulpvraag als op de geboden schuldhulpverlening en de effectiviteit daarvan.

We stellen vast welke gegevens we over de uitvoering willen hebben (onder andere gegevens over instroom, hoogte van de schuld, aantal schuldeisers en inzet van diensten). 
We richten het nieuwe werkproces schuldhulpverlening zo in, dat we de gegevens ook op de juiste wijze registreren.

We hebben vastgesteld welke gegevens we willen registreren. Het werkproces schuldhulpverlening is vervolgens opnieuw ontworpen  waarbij volledig rekening is gehouden met de gewenste informatie.

Versterk de aansturing
Agendeer op managementniveau met regelmaat de stand van zaken in de uitvoering en de voortgang van het actieplan. Rapporteer ook buiten de P&C-cyclus als daar aanleiding voor is.

We leggen de sturingsinformatie vast in een dashboard.

We rapporteren 2 keer per jaar aan het Programmaberaad Sociaal Domein en aan de Directie.

Het Dashboard Schuldhulpverlening is sinds juli in gebruik. Het dashboard biedt aan de teamleider Werk en beleid sturingsinformatie. Het dashboard geeft een actueel beeld voor processen die sinds juli zijn gestart. Daar waar het dashboard nog (mede) is gebaseerd op processen die voor juli zijn gestart, is de informatie nog niet voldoende betrouwbaar.
Het rapporteren vindt plaats in de verantwoordingsgesprekken van de teamleider werk met directie.

Organiseer betere afstemming en samenwerking binnen de gemeente
Maak concrete afspraken over afstemming, overleg en samenwerking tussen het cluster schuldhulpverlening en het team rechtmatigheid sociaal domein. Met de signalering van schulden en het overleg daarover op cliëntniveau kan men eerder en beter inspelen op de situatie van de cliënt.

We stellen vast welke interne teams relevant zijn om afspraken mee te maken en maken afspraken met deze teams.
We evalueren jaarlijks met de interne teams of de afspraken nagekomen worden en/of bijgesteld moeten worden.

We hebben in beeld op welke plaatsen in de organisatie we inwoners met (risico op) schulden kunnen vinden. Afspraken inzake de Participatiewet zijn gemaakt. Afspraken met de sociale wijkteams zijn er, maar moeten verstevigd worden. Afspraken met P&O en BSGW zijn nog niet gemaakt .

Registreer de schuldhulpvragen in de buurten
Overleg met de sociaal wijkteams, en mogelijk ook de buurteams, om te zorgen voor eenvoudige registratie van aantal, aard en afhandeling van vragen over schulden.

We leggen in het werkproces schuldhulpverlening vast hoe een aanvraag bij het team binnenkomt.
We bespreken met externe partijen waar hulpvragen binnen komen of zij deze hulpvragen kunnen registreren en maken daar afspraken over.

We registreren de herkomst van een signaal bij een aanvraag schuldhulp.

Incluzio registreert financiële vragen bij de I&A punten en budgetcoaches. Nog nagaan in hoeverre aard en afhandeling worden geregistreerd.

Maak de toegang tot schuldhulpverlening inzichtelijk
Maak een overzichtelijk plaatje van de diverse toegangsmogelijkheden tot schuldhulpverlening, en de rol en positie van het cluster schuldhulpverlening daarin. Daarbij moet ook worden verduidelijkt wat de rol en inzet is van wijk- en buurtteams, zodat duidelijk is wat zij wel en niet kunnen en mogen aanbieden aan hulpverlening. Het plaatje vormt de basis voor het maken van afspraken, beschrijven van werkprocessen voor doorverwijzing en het investeren in training en coaching van wijkteammedewerkers en – vrijwilligers op het vlak van schuldhulpverlening.

De toegang tot en rol van diverse partijen bij financiële problemen in beeld brengen.
We vertalen de toegang naar een infographic of praatplaat.

In samenwerking met de Alliantie Vrijwillige Schuldhulp zijn de partijen die betrokken zijn bij de toegang tot schuldhulpverlening in beeld gebracht.
De toegang moet nog visueel worden gemaakt. 

Werk beter samen met vrijwilligersorganisaties
Maak concrete afspraken met de relevante vrijwilligersorganisaties over toegang tot en informatiedeling over de gemeentelijke schuldhulpverlening

We betrekken de vrijwilligersorganisaties bij het in beeld brengen van de toegang (aanbeveling 13). En we maken afspraken met vrijwilligersorganisaties over de toegang en het delen van informatie.
We voeren jaarlijks een gesprek met de diverse vrijwilligersorganisaties over de samenwerking.

We werken samen met de werkgroep schuldhulpverlening van Bindkracht (en de daaraan verbonden partijen) om de toegang in beeld te brengen.

We sluiten meerdere keren per jaar aan bij de Stuurgroep van Bindkracht. Daarnaast vindt 2 keer per jaar overleg plaats met Schuldhulpmaatje Venlo. Er zijn nog gesprekken  geweest met Humanitas.

Versterk de samenwerking met Plangroep
Blijf investeren in de samenwerking met Plangroep, voor de intake, de afstemming over clienten en de overdracht van clienten(dossiers) over en weer. Overweeg daarvoor een vaste accounthouder aan te stellen binnen het cluster SHV.

Geen aanvullende acties vereist.

De samenwerking met
Plangroep is verstrekt. Er vindt regelmatig  overleg plaats, zowel op klantniveau als overstijgend. Binnen het cluster schuldhulpverlening is een vaste contactpersoon voor Plangroep aangewezen.

Werk doelgerichter en meer structureel aan preventie
Ontwikkel eenvoudige en concrete doelstellingen voor preventie en vroegsignalering, en probeer de projectmatige aanpak waar mogelijk om te zetten in structureel beleid , zodat er op termijn meer zicht ontstaat op het bereik en de effectiviteit.

In samenwerking met de budgetcoaches van Incluzio is een preventieplan vastgesteld. Daarin geven we aan welke life-events tot welke financiële risico’s leiden, wie kan signaleren en welk aanbod we een inwoner kunnen doen.
We zijn gestart met het vervolg: uitvoering geven aan het plan.
We registreren de schuldhoogte bij aanvang van het traject. Bij een effectieve preventie en vroegsignalering moet de gemiddelde schuldhoogte dalen.

Organiseer de vroegsignalering goed en inzichtelijk
Werkwijze rondom vroegsignalering vastleggen in interne werkprocesbeschrijvingen en afspraken met externe partijen, en zorg voor goede registratie van signalen/meldingen en de opvolging ervan.

We maken een werkproces vroegsignalering.
We maken een keuze in software en schaffen deze software aan.

We sluiten convenanten met aangesloten partijen.

We starten met vroegsignalering op basis van data.

Het werkproces is gereed .

We maken gebruik van RIS Matching van inforing voor registratie van betalingsachterstanden en van RIS Vroeg Erop Af voor het opvolgen van deze signalen.
We hebben moeten wachten op het landelijk convenant vroegsignalering. Dat is op 10 november ondertekend door onder andere VNG. Vervolgens moet er tussen elke gemeente en elke meldpartij een overeenkomst worden gesloten. NVVK ondersteunt gemeente hierbij waardoor gemeenten de overeenkomsten half december kunnen ondertekenen.

Verbeter het inzicht en de grip op bewindvoering
Analyse van de inzet van bewindvoering bij inwoners en concreet plan opstellen om de inzet en kosten van bewind terug te dringen.

We maken een overzicht  van inwoners die onder bewind staan en voor wie wij bijzondere bijstand betalen.
Vervolgens stellen we vast in hoeverre zij financieel zelfredzaam zijn of met ondersteuning kunnen worden. We onderzoeken nog in hoeverre we dat zelf, al dan niet in overleg met de bewindvoerder, kunnen of dat we daarvoor een meetinstrument aan moeten schaffen.
Vervolgens brengen we in beeld welke instrumenten we nodig hebben om inwoners zelfredzaam te maken.
Daarnaast onderzoeken we welke (alternatieve ondersteuning noodzakelijk is voor inwoners die (nog) niet financieel zelfredzaam zijn of gemaakt kunnen worden.

We hebben een overzicht van de inwoners onder bewind en we hebben een selectie gemaakt van wie we onderzoeken of het bewind moet blijven voortbestaan of worden opgeheven.
Op basis van eigen onderzoek in combinatie met input van de bewindvoerder kunnen we een goed beeld krijgen van financiële redzaamheid. Een meetinstrument voegt niets toe.
Gesprekken met bewindvoerders vinden komende periode plaats.

Kies het perspectief van de inwoners
Op korte termijn onderzoek uit laten voeren naar een willekeurige selectie van (voormalige) cliënten van de gemeentelijke schuldhulpverlening en Plangroep. Vraag

We bepalen of we zelf onderzoek doen of dat we dat door een externe partij laten doen.

Dit staat gepland voor 2021.

Zorg voor een integraal meerjarig beleidskader op basis van een grondige analyse van de Venlose arbeidsmarkt. Vraag het college nogmaals om een strategische visie op de Venlose arbeidsmarkt te formuleren en deze mede
a) Ontwikkel een meerjarig beleidskader waarin integraal (zowel vanuit economisch- als vanuit
b) Maak bij beleidsontwikkeling gebruik van de kennis van de verschillende stakeholders
c) Zorg voor een transparante vertaling van regionale opgaven naar gemeentelijke beleid. 

Er wordt gewerkt aan een strategische visie arbeidsmarkt. Momenteel is een bijeenkomst met stakeholders in voorbereiding. Deze staat gepland in week 8/9.

Zorg voor een meerjarige uitvoeringsagenda en consequente monitoring op basis van een
gefundeerde set aan indicatoren.
Vraag het college om het nieuw vast te stellen arbeidsmarktbeleid stevig te funderen in een uitvoeringsagenda.
a) Maak in de uitvoeringsagenda een duidelijker onderscheid naar beleid (inclusief onderbouwing van doelen
en instrumenten) en werkproces en de samenhang hiertussen.
uit subsidieregelingen.
d) Bouw aan een meerjarige monitoring op basis van een strategische en gefundeerde set van indicatoren 

nog geen concrete acties benoemd

Zorg voor informatie op maat voor een meer betrokken raad.
a) Vraag het college om periodieke en consequente informatievoorziening aan de raad o.b.v. een eenduidig
en meerjarig beleidskader voorzien van onderbouwde doelen, meetbare indicatoren en consequente
monitoring.
b) Overweeg zelf een raadswerkgroep arbeidsmarkt in te stellen.

Nog geen concrete acties benoemd